อุปกรณ์ที่ทำหนังตะลุงและวิธีทำ

วัสดุ
1. หนังวัว หนังควาย หนังแกะ หนังแพะ
2. กรอบไม้สี่เหลี่ยมสำหรับตากหนัง
3. แบบลายภาพ
4. เครื่องมือตอกและสลักลาย ได้แก่ เขียง มีดปลายแหลม มีดปลายมน ตุ๊ดตู่ ค้อน เทียนไข
5. หมึกสีจากสีธรรมชาติหรือสีวิทยาศาสตร์
6. น้ำยางใสหรือน้ำมันเคลือบเงา 

วิธีการทำ
ขั้นการเตรียมหนัง : หนังสัตว์ที่ช่างนิยมนำมาแกะรูปหนังมี ๒ อย่างถือ หนังวัว และหนังควาย ในการเตรียมหนังช่างจะนำหนังสดมาขึงกับกรอบไม้สี่เหลี่ยม ตากให้แห้งสนิทแล้วนำหนังไปฟอก จากนั้นจะขูดหนังส่วนที่เป็นพังพืดออก เพื่อให้หนังมีความหนาบางเท่ากัน

ขั้นร่างภาพ: การร่างภาพเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุดในการแกะรูปหนัง ช่างจะต้องเข้าใจในภาพที่จะแกะออกมา เช่น ตัวละครในเรื่องรามเกียรติ์ ช่างต้องรู้จักลักษณะตัวละครเป็นอย่างดี ช่างนิยมใช้เหล็กจารที่ปรากฏบนแผ่นหนังสามารถลบได้ง่าย

ขั้นแกะฉลุ: เมื่อร่างภาพเสร็จก็ถึงขั้นฉลุ ขั้นนี้ต้องใช้ความชำนาญและต้องพิถีพิถันมาก เครื่องมือที่สำคัญ ได้แก่ เขียงไม้เนื้ออ่อนไม้เนื้อแข็งอย่างละอัน มีดสำหรับขุดปลายแหลมปลายมน ตุ๊ดตู่หรือมุก ๑ ชุด ฆ้อนตอกมุก เทียนไขหรือสบู่สำหรับจิ้มปลายมุกหรือมีดขุด

วิธีแกะ: ถ้าตอนใดเป็นกนกหรือตัวลายจะใช้มีดขุด การขุดจะใช้เขียงไม้เนื้ออ่อนรองหนัง แล้วกดปลายมีดไปเป็นจังหวัดตามลวดลายแต่ละตัว โดยไม่ต้องยกมีด ถ้าตอนใดต้องทำเป็นดอกลายต่าง ๆ หรือเดินเส้นประก็ใช้มุกตอกตามลักษณะของปากมุกแต่ละแบบ การตอกมุกจะใช้ฆ้อนตอก โดยมีเขียงไม้เนื้อแข็งรองหนัง หลังจากแกะฉลุส่วนภายในของตัวรูปเสร็จ ก็ใช้มีดขุดแกะหนังตามเส้นรอบนอก ก็จะได้รูปหนังแยกออกเป็นตัว

ขั้นลงสี: การลงสีรูปหนัง ขึ้นอยู่กับลักษณะรูปและประโยชน์การใช้สอย รูปหนังสำหรับเชิดมีความมุ่งหมาย จะใช้แสดงนาฏการเล่นแสง สี และเงา ต้องการความเด่นสะดุดตา ช่างจึงเลือกใช้สีฉูดฉาด เอาสีที่ตัดกันมาใช้ร่วมกัน และเป็นสีโปร่งแสง เช่น หมึกสี หรือที่ช่างแกะหนังเรียกว่า “สีซอง” หรือ “สีเยอรมัน” สีประเภทนี้เวลาใช้จะผสมด้วยสุรา น้ำร้อน คุณสมบัติของสีชนิดนี้สามารถซิมติดอยู่ในเนื้อหนังและไม่ลอกง่าย ขั้นลงน้ำมันชักเงา เมื่อลงรูปหนังเสร็จ ก็ถือว่ารูปหนังเสร็จสมบูรณ์แล้ว จะมีการลงน้ำมันชักเงาหรือไม่ก็ได้